Rosa Luxemburg

Rosa, iyi bir eğitim almış olan Yahudi bir ailenin çocuğu olarak 5 Mart 1871 tarihinde Polonya’da doğdu.

Henüz 5 yaşında sağ bacağını alçıya alınan Luxemburg, kalça kemiğindeki rahatsızlık sebebi ile bir yıl yatağa bağlı kaldı. Tedavilerin başarısız olması, Rosa’nın sağ bacağının aksak kalmasına neden oldu. Bu süreç Rosa’nın okuma ve yazma öğrenmesini sağladı.

1880 yılında Rus kız lisesine girdi. İleri derecede Rusça, Almanca, Fransızca ve Polonyaca öğrendi. Dönem Polonyası; Rusya ve Avusturya aralarında imzaladıkları anlaşmalarla bağımsızlığını kaybetti. Çarlık Rusya işgali altındaki, Polonya sınırlarında doğan her çocuk gibi Rosa Luxemburg da sosyalizm ile kavruldu. Yaşanan Yahudi soykırımları onu doğduğu toprakların kabul edilemez sayılan görüşlerine itti. Asırlar sonra bile adından dünyanın dört bir tarafında bahsettirecek fikirlerinin temelini, dönemin fanatik solcu gruplarına katılarak sokakta attı.

18 yaşında Polonyalı kadınlar üniversiteye kabul edilmediği için İsviçre’ye iltica etti. İltica etmesinin altında bulunan en büyük nedenlerden biride hükümet ve yandaşları tarafından ifşa edilmesi ve yargılanmasının istenmesiydi. 1889’da Zürih Üniversitesi’ne girdi. Üniversitede yoğun bir şekilde; felsefe, tarih, politika, ekonomi dersleri gördü. 1890 yılında Almanya Şansölyesi Otto von Bismarck’ın sosyal demokrasiyi yasaklayan kanunun lağvedilmesi ile birlikte sosyalist parlamentoya girdi. Bismarck parlamentoyu lehine çevirmek için attığı adımlar ile bilinen bir siyasetçiydi. Devrimci ruhtan uzaklaşmaya başlayan sosyal demokratlarının izlediği yol, aynı çatı altında olan devrimci görüşü düstur belirleyen gurubun ötekileşmesine neden oldu.

Rosa, 1898 yılında doktorasını tamamladı.

Rosa Luxemburg 1898 yılında Gustav Lübeck ile evlendi ve Berline taşındılar.

Bu süreçte Alman vatandaşı olan Luxemburg, Avrupa sınırlarında sosyalist cümleler kurmak hayalken, 14 ciltten oluşan Toplum Çalışmaları, Toplum Mektupları ve Politik Yazılar adlı eserlerini yazdı. Ufak bir tını ile başlayan Rosa Luxemburg ismi büyük bir ses dalgası edasıyla yayılıyordu. Yazdığı makaleler toplumda karşılık buluyordu. Rosa Luxemburg’un partideki en önemli isimlerden olan, marksizmi revize ve modernize etmek için çalışmalarda bulunan Eduard Bernstein’i eleştirmesi ve söylemlerinin kabul edilemez olduğunu söylemesiyle Alman Sosyal Demokrat Partisi’nin bütün yönetimini ve milislerini karşısına aldı. Bu nedenle 2 yıl içerisinde 3 kez hapse girdi.

Partinin Eğitim Bilimleri Komisyon Başkanlığını aldı ve yüzlerce kişiye Ekonomi ve Marksizm üzerine eğitimler verdi. Öğrencileri onun dersleri için entellektüel rüzgarı benzetmesi yapıyordu.

1. Dünya savaşının başlamasıyla getirdiği milliyetçilik akımı Rosa’nın söylemlerinin tam tersini yansıtıyordu.

Partililerinde istemi üzerine Alman Sosyal Demokrat Partisi ile ilişiği kesildi.

5 Ağustos 1914 tarihinde Almanya Komünist Partisi Kurucu eş başkanı olan Karl Liebknecht ile Internationale grubunu kurdu, böylece görüşlerinin ve kitaplarının çok ötesinde olan teşkilatlanmalar oluşturdu. Daha sonra Almanya Komünist Partisi adını alacak bu akım hızla büyüdü. Devlete karşı çıkışları ile hedefte olan bu yapılanmanın öncülerinden peş peşe tutuklamalar geliyordu. Aradan çok zaman geçmeden Rosa Luxemburg için tutuklama kararı çıkarıldı. Haziran 1916′ da Hapse girdi. Hapiste kaldığı sürede de gazetelere Rusya devrimini anlattı.

Rosa Luxemburg, Kasım 1918 yılında serbest bırakıldı.

Karl Liebknecht ile beraber öncüsü olduğu Almanya Komünist partisini kurdu.

Rosa Luxemburg etnik kökeni nedeniyle de milislerin hedefindeydi.

Freikorps birlikleri diye bilinen ve aralarında Hitler’e yakınlıkları ile tanınan Rudolph Bethold, Martin Bormann ve Amiral Wilhelm Canaris’in bulunduğu hükümetin emriyle silahlandırılarak desteklenen grup tarafından 15 Ocak 1919 gecesi tarihinde kaldıkları otelden alındılar. Kurt Vogel olarak bilinen Hitlerin Ulaştırma işlerinden sorumlu kurmayının vermiş olduğu emir ile dipçik darbeleri ile bayıtılmış, kurşunlanarak katledilmiş ve Landwehr Kanalına bir köprüden atılmıştır. 15 Ocak gecesi Partili 18 devrimci öldürülmüş, yönetimde görevi olan 7 devrimciden herhangi bir haber alınamamıştır.

Luxemburg, Avrupa ve dünya ülkelerinde kitle grevinin kesin çözüm olduğunu kabul ettirdi.

Bir kadın Lider figürü ile işçi sınıfı’nın kartalı Polonya’nın özgürlük savaşçısı ilan edildi.

Binlerce mektup ve günümüzde emsal gösterilen pek çok mahkeme kararı aldı.

Adına şiirler, marşlar yazıldı. Kitaplarda anlatıldı yıllarca verdiği mücadele, Berlin’de heykeli dikildi, ölümünden yıllar sonra Alman öğrenci hareketinin ruhunu taşıdı.

Popüler kültürde ve edebiyatta yerini aldı.

“Sınıf mücadelesi toplumsal ilerlemenin en önemli adımıdır.” sözü ile günümüze uzanan söylemleri hafızalara altın harflerle kazıldı.

Rosa Luxemburg Eserleri;

Sermaye Birikimi: 1915’te yazılmış bir Antieleştiri.

Gesammelte Werke (Toplu Eserler), 5 cilt, Berlin, 1970–1975.

Gesammelte Briefe (Toplanan Mektuplar), 6 cilt, Berlin, 1982–1997.

Politische Schriften (Political Writings), Ossip K. Flechtheim’ın editörlüğünde ve önsözüyle, 3 cilt, Frankfurt Main, 1966 vd.

Rosa Luxemburg’un Bütün Eserleri, 14 cilt, Londra ve New York, 2011.

Sermaye Birikimi, Agnes Schwarzschild tarafından 1951’de çevrilmiştir. Routledge Classics 2003 baskısı. İlk olarak 1913’te Die Akkumulation des Kapitals adıyla yayınlandı.

The Rosa Luxemburg Reader, Peter Hudis ve Kevin B. Anderson tarafından düzenlendi.

Polonya’nın Endüstriyel Gelişimi 1898

Rus Trajedisi 1918

Sermaye Birikimi: Bir Anti-Eleştiri 1915

Teori &; Uygulama 1910

Cinayetin ardındaki isimler belli olmasına rağmen Hitler’in kurmaylarının kendilerince geçerli saydıkları kılıfları hazırdı. Er Runge, adam öldürmeye teşebbüsten iki yıl ile yargılanırken, Teğmen Vogel durum bilgilendirmesi yapmadığı için dört yıl hapis istemi ile yargılandı fakat birkaç hafta içinde kaçtılar. Yüzbaşı Pabst ve Teğmen Souchon sürecin en büyük sorumlusu olmasına rağmen olayda azmettirici olarak dahi isimlerini asla geçirmediler.

Kaynakça

Basso, Lelio (1975). Rosa Luxemburg: Bir Yeniden Değerlendirme. Londra.

Bronner, Stephen Eric (1984). Rosa Luxemburg: Zamanımız İçin Bir Devrimci.

Dunayevskaya, Raya (1982). Rosa Luxemburg, Kadınların Kurtuluşu ve Marx’ın Devrim Felsefesi. New Jersey.

Le Humanite Paris Gazetesi Küpürü (1919) Rosa Luxemburg

Mueller, Michael (2007). Kanaris: Hitler’in Casusunun Hayatı ve Ölümü kitap alıntıları.

Google kitaplar Gustav Radbruch, Reichstagsreden (1998)

Dergi Park (National Miorities in Polish and its eastern neighbors)

Cliff, Tony (1980) [1959]. “Rosa Luxemburg”. Uluslararası Sosyalizm.

Kemmerer, Alexandra (2016), “Rosa’yı Düzenlemek: Lüksemburg, Devrim ve Çocuklaştırma Politikası”. Avrupa Uluslararası Hukuk Dergisi dergi no 27